Tahlil için neden bu kadar fazla tüp kullanıyorsunuz?

Çünkü, farklı parametreler için, farklı numunelere ihtiyacımız var. Ve, bunu sağlamak için de her tüpün içinde farklı bir madde var. Biz, o tüpün içerisinde hangi maddenin olduğun kapağının renginden anlayabiliyoruz. Aşağıdaki fotoğrafta, rutin bir biyokimya laboratuarında en sık kullanılan tüp çeşitlerini görebilirsiniz. Yazının devamında da bu tüpleri sırasıyla hangi testler için kullandığımızı okuyacaksınız.

Fotoğrafta soldan sağa sedimentasyon, idrar, rutin biyokimya ve hormon tetkikleri, pıhtılaşma faktörü analizleri, kan şekeri, Hemogram-HbA1c ve pıhtılaşma testleri için kullandığımız tüpleri görebilirsiniz.

• Bu sarı kapaklı tüp idrar örnekleri için. İçinde hiçbir katkı maddesi yok. Bizim deyimimizle "düz tüp".

• Siyah kapaklı, ince, uzun tüp sedimantasyon için. İçerisindeki pıhtılaşmayı engelleyici madde (sitrat) bu resimde de belli oluyor. 

• Mor kapaklı tüpler hemogram ve HbA1c için. İçerisinde K-EDTA var. Hemogram, kanımızdaki hücrelerin sayısı, oranı ve özellikleri hakkında bize bilgi veren testin adıdır. Analiz raporunda alt alta WBC, RBC, Hb, Hct gibi değerler görülüyorsa, elinizde bir "hemogram sonuç kağıdı" tutuyorsunuz.

• Kırmızı kapaklı bu tüpler ise, en sık kullandığımız tüp çeşidi denilebilir. Soldaki jelli olan, sağdaki de jelsiz versiyonu. İçlerinde "pıhtı aktive edici" bir madde var. Diğer tüplerde istediğimiz kanın pıhtılaşmaması ilen, bu tüplerde pıhtılaşması...

Kırmızı kapaklı tüplerle üre, kreatinin, karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST), CK, CK-MB, sodyum, potasyum, klor, kalsiyum gibi parametreler ve hormon tetkikleri için "serum" örneği elde ediyoruz.

• Beyaz kapaklı bu tüp Na-Florür içeriyor ve glukoz (kan şekeri) analizi için kullanıyoruz. Neden sadece glukoz için özel bir tüp var? Çünkü glukoz, hücrelerin en çok kullandığı yakıtı. Ve kan damardan alındıktan sonra bile, kanın içerisindeki hücreler, glukozu tüketmeye devam ediyor. Glukoz seviyelerinin doğru ölçümü için, glukoz tüketimini durdurmamız, kanın alındığı anki glukoz değerine en yakın sonucu almamız için gerekli. Florür, hücrelerin glukoz tükettiği reaksiyonun (glikoliz) enzimlerinden birinin inhibitörü. Yani, o enzimin durdurucusu. Florür, enzimi durduruyor ve hücreler glukozu tüketemiyor. Böylelikle, biz de glukoz değerini mümkün olan en doğru şekilde ölçebiliyoruz.

• Mavi kapaklı tüpler de antikoagülan (pıhtılaşma önleyici) olarak sitrat içeriyor. Bu tüpleri de pıhtılaşma testleri olan PT, INR, %PT ve APTT analizinde, D-dimer ve Fibrinojen düzeyi ölçümünde kullanıyoruz.